Kracht van Griefelen

Zelfregulatie is het vermogen om sturing te geven aan je van eigen emoties, gedachtes en gedrag (Inzicht et al, 2022). Bij het woord sturen, denken we in eerste instantie aan ratio. De meeste programma's om regulatievaardigheden te ontwikkelen hebben dan ook een cognitieve insteek. De ontwikkelaars van de Griefelinterventie kozen heel bewust voor een andere invalshoek. In de lichaamsgerichte benadering van de Griefelinterventie vormen gewaarwordingen de bron van stuurinformtie en is het lichaam je belangrijkste regulatiemiddel. De benadering heeft een aantal belangrijke voordelen.

Het lichaam reageert sneller dan ons bewustzijn. Nog voordat we beseffen wat een bepaalde prikkel met ons doet en we daar betekenis aan geven, vindt er in ons lichaam al een (automatische) reactie plaats. Denk aan versnelling van de hartslag of ademhaling, verandering van de lichaamstemperatuur of aanspanning van de spieren. Wie in staat is deze signalen van zijn lichaam te herkennen, kan voorkomen dat emoties en/of stress de overhand nemen.
Op het moment dat je heftige emoties of stress ervaart, ben je minder goed in staat tot rationeel denken. Om die reden lukt het vaak niet om op deze momenten cognitieve regulatietechnieken toe te passen. Juist als je ze het hardst nodig hebt, kom je er meestal 'niet bij'. Lichaamsgerichte regulatietechnieken bieden in die gevallen uitkomst.
Regulatievaardigheden zijn complex en vereisen een bepaald cognitief en emotioneel ontwikkelingsniveau. Het is dan ook niet voor niets dat er weinig tot geen aanbod voor jonge kinderen bestaat. Wat ons betreft een gemiste kans! Op jonge leeftijd kan er al een stevige basis worden gelegd. Bovendien biedt een vroege start de mogelijkheid tot het tijdig signaleren van kwetsbaarheden die later tot regulatieproblemen kunnen leiden.
Lichamelijke gewaarwordingen zijn concreet tastbaar, waardoor ze voor deze doelgroep een toegankelijk startpunt vormen om te ontdekken wat ze voelen en daar uiting aan te geven. Bovendien bieden lichamelijke gewaarwordingen een concreet aanknopingspunt om emoties te beïnvloeden zonder gebruik van gesprekstechnieken die niet aansluiten bij het ontwikkelingsniveau van de doelgroep. De Griefelinterventie maakt het hierdoor mogelijk om al op jonge leeftijd te bouwen aan een stevig fundament voor zelfregulatie en eventuele kwetsbaarheden met krachtbronnen te ondersteunen.

Centraal in het Griefelprogramma staat het verhaal van Stokkie het stokstaartje, die op reis gaat in het Grote Dierenbos. Hier beleeft hij samen met de andere dieren allerlei avonturen. Elke bijeenkomst vertelt Stokkie één van deze avonturen in de vorm van een verhaal op rijm. Onder begeleiding van de Griefelaar spelen ze spellen waarin ze zelf kunnen ervaren wat de dieren meemaken en oefenen ze spelenderwijs met Giraf hoe ze hun lichaam na afloop weer tot rust kunnen brengen.
De aanpak van het Griefelprogramma maakt gebruik van de natuurlijke leerstijl van jonge kinderen, die sterk sensorisch is. Middels verhalen, spel en muziek kunnen kinderen op een speelse en begrijpelijke manier werken aan ontwikkeldoelen. Deze doelen zijn niet gericht op het aanleren van een genormeerde set kennis en vaardigheden, maar op het ontdekken, ervaren en oefenen op het eigen niveau.